.Επιμέλεια σελίδας: Πάνος Αϊβαλής, δημοσιογράφος μέλος Δ.Σ. ΕΔΣΤΕ, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο: edstellados@gmail.com

~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~
.......................ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ Ε.Δ.Σ.Τ.Ε. – ΝΙΚΗΣ 2, Τ.Κ. 105 63, ΑΘΗΝΑ – ΤΗΛ: 210-3231562........
«Χωρίς την ιερή φλόγα του ενθουσιασμού τίποτα το σπουδαία κι ευγενικό δεν μπορεί να γίνει στη ζωή. "Γιόχαν Βόλφγκανγκ Φον Γκέτε"

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
.....................................Δικτυακός τόπος του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών.

Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς
........................................................... - Η Ελλάδα ως Παγκόσμια Κληρονομιά Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της UNESCO

visitgreece.grhighlights

visitgreece.grhighlights
visitgreece.grhighlights

Καλημέρα Ελλάδα..... ψηλά το κεφάλι και το ηθικό μας

Καλημέρα Ελλάδα..... ψηλά το κεφάλι και το ηθικό μας

Κυριακή 28 Οκτωβρίου 2018

Μεγάλες προοπτικές για τον θαλάσσιο τουρισμό στην Ελλάδα

    ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ   

«Εάν η Ελλάδα αποφασίσει να “παντρευτεί” τον θαλάσσιο τουρισμό δεν χρειάζεται κανείς να πάει κάπου αλλού»


γράφει ο Κώστας Ντελέζος *


Στις μεγάλες προοπτικές που έχει ο θαλάσσιος τουρισμός στην Ελλάδα, με αιχμή του δόρατος τις μαρίνες, αναφέρθηκαν αρκετοί από τους ξένους ομιλητές που πήραν μέρος στο Παγκόσμιο Συνέδριο Μαρινών, το οποίο διοργανώθηκε για πρώτη φορά στην Αθήνα από το Διεθνές Συμβούλιο Ενώσεων Ναυτικής Βιομηχανίας (ICOMIA) και την Ένωση Μαρινών Ελλάδος.
Όπως τονίστηκε αρκετές φορές στη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, «εάν η Ελλάδα αποφασίσει να “παντρευτεί” τον θαλάσσιο τουρισμό δεν χρειάζεται κανείς να πάει κάπου αλλού».
Στις ανάγκες προσαρμογής στα νέα δεδομένα άλλωστε, ώστε να προσελκύσει η χώρα επενδύσεις στις μαρίνες και στα τουριστικά σκάφη, αναφέρθηκαν ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Φώτης Κουβέλης και η υπουργός Τουρισμού Έλενα Κουντουρά, ενώ ο τέως πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και βουλευτής Γιάννης Πλακιωτάκης, θεωρεί ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο, ώστε να προσελκύσει η χώρα επενδύσεις στις μαρίνες αλλά και στα σκάφη αναψυχής.
Στη διάρκεια του συνεδρίου επισημάνθηκε και η σπουδαιότητα του ρόλου που διαδραματίζουν οι τουριστικοί λιμένες στην οικονομική ανάπτυξη της οικονομίας, ενώ αναλύθηκε και η πορεία του κλάδου ανά περιοχή σε παγκόσμιο επίπεδο, με τη Μεσόγειο να είναι στην κορυφή της ζήτησης και τη Νοτιοανατολική Ασία να αυξάνει τη δυναμική της.
Ακόμα, παρουσιάστηκαν οι νέες τάσεις για την ενεργειακή απόδοση μαρινών και τουριστικών σκαφών, με την ηλεκτρική ενέργεια να έχει -όπως ειπώθηκε- τα πρωτεία, ενώ επισημάνθηκε ότι η επόμενη ημέρα για τα σκάφη αναψυχής και τις μαρίνες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την οικονομία διαμοιρασμού.

Οι εργασίες

Στις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας αλλά και του θαλάσσιου τουρισμού αναφέρθηκε ο πρόεδρος της Ένωσης Μαρινών Ελλάδος, CMM, Σταύρος Κατσικάδης, ανοίγοντας τις εργασίες του Παγκοσμίου Συνεδρίου Μαρινών.
Για κάθε 1 ευρώ που αποδίδουν τα σκάφη στις μαρίνες, επιπλέον 5 ευρώ δαπανών κατευθύνονται σε υποστηρικτικές δραστηριότητες, τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Κατσικάδης. Παράλληλα, σημείωσε ότι για κάθε 100 σκάφη δημιουργούνται 4 θέσεις εργασίας στη μαρίνα και 40 θέσεις σε άλλες επιχειρήσεις. Επίσης, αναφέρθηκε και στην ανάγκη να υπάρξει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για τον κλάδο που δεν θα εμποδίζει την αναβάθμιση των μαρινών.
Τα μεγέθη της παγκόσμιας βιομηχανίας μαρινών παρουσίασε ο πρόεδρος της ICOMIA, κ. Andrea Razeto. Το ICOMIA Marinas Group διαθέτ ει στους κόλπους του 100.000 εταιρείες με 1 εκατ. εργαζόμενους, τόνισε χαρακτηριστικά. Ανέφερε ακόμα, ότι στόχος της ICOMIA «είναι να προσθέσει γνώσεις στις επιχειρήσεις, ώστε να βελτιώσουν τις υποδομές τους και να δημιουργήσουν συνέργειες, ενώ παράλληλα θα καταβάλλει προσπάθειες για να να κινητοποιηθούν οι κυβερνήσεις».
Στις δυνατότητες ανάπτυξης της βιομηχανίας μαρινών στην Ελλάδα, αναφέρθηκε ο Martinho Fortunato CMM, πρόεδρος του ICOMIA Marinas Group: «Η Ελλάδα διαθέτει μεγάλο αριθμό αγκυροβολίων, περίπου 60. Επίσης, η παραγωγή νέων σκαφών, κυρίως μικρών, ανέκαμψε κατά 11% στη χώρα το 2017», σημείωσε μιλώντας για την Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά τις μαρίνες στην Ευρώπη, ο κ. Fortunato υπογράμμισε ότι αντιπροσωπεύουν το 33% της θαλάσσιας οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η πολιτεία

Τη θέση του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής για προσέλκυση επενδύσεων, επανέλαβε ο υπουργός Φώτης Κουβέλης απευθύνοντας χαιρετισμό στο συνέδριο: «Για την Ελλάδα ο τουρισμός είναι μεγάλο μέρος της οικονομίας. Και μεγάλο μέρος του τουρισμού είναι ο θαλάσσιος τουρισμός και τα σκάφη αναψυχής, που αποτελούν κρίσιμο πόλο ανάπτυξης, καθώς γύρω από τον κλάδο αναπτύσσονται επιμέρους δραστηριότητες που δημιουργούν θέσεις εργασίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός.
Ένας από τους βασικούς άξονες ανάπτυξης του θαλάσσιου τουρισμού, όπως υπογράμμισε, είναι η ενθάρρυνση των νέων επενδύσεων σε νέες υποδομές μαρινών. Προανήγγειλε την κατάθεση νομοσχεδίου κατά τη διάρκεια του Νοεμβρίου 2018, το οποίο θα περιλαμβάνει ρυθμίσεις για τις παραχωρήσεις μαρινών.
Στη σημασία του τουρισμού για την ανάπτυξη της χώρας στάθηκε και η υπουργός Τουρισμού, Έλενα Κουντουρά. «Το 2018 θα σπάσουμε και πάλι ρεκόρ προσέλευσης, ενώ θα αυξήσουμε κατά 15% τα έσοδα, διευρύνοντας την τουριστική περίοδο», ανέφερε χαρακτηριστικά η κυρία Κουντουρά.
Όσον αφορά ειδικά τις μαρίνες, η υπουργός Τουρισμού επεσήμανε ότι ο στόχος που έχει τεθεί είναι να δημοσιευτούν Προεδρικά Διατάγματα που θα διευκολύνουν την περαιτέρω ανάπτυξη των μαρινών, θα μειώσουν τη γραφειοκρατία και θα καταστήσουν ευκολότερη την έκδοση αδειών.
Τόνισε επίσης, ότι ένας ακόμα στόχος είναι η ανάπτυξη των μικρομεσαίων μαρινών σε όλη την Ελλάδα με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ σε ό,τι αφορά την εκμετάλλευση των μαρινών, σημείωσε ότι το ΤΑΙΠΕΔ έχει κινήσει διαδικασίες που αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους.

Η Νέα Δημοκρατία

Σειρά προτάσεων για την ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού στην Ελλάδα, κατέθεσε ο τέως πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και βουλευτής Γιάννης Πλακιωτάκης.

Αφού επικαλέστηκε μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ που δείχνει ότι η συνεισφορά του yachting στην ελληνική οικονομία είναι κατά 33% υψηλότερη από αυτήν της κρουαζιέρας, χαρακτήρισε αρνητική εξέλιξη την επιβολή του τέλους στα σκάφη αναψυχής και την αύξηση του ΦΠΑ στις υπηρεσίες των μαρινών. «Ο τομέας, αν τύχει της ανάλογης στήριξης, μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας», τόνισε ο κ. Πλακιωτάκης.
Τέλος, ζήτησε να εκπονηθεί εθνικό master plan για την κατασκευή μαρινών, να περάσουν στο υπουργείο Ναυτιλίας όλες οι αρμοδιότητες για τις μαρίνες, να εκσυγχρονιστεί το θεσμικό πλαίσιο, να υιοθετηθούν διεθνείς πρακτικές από την Ιταλία και τη Γαλλία. Τέλος, ζήτησε να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της υπερφορολόγησης, των υψηλών ασφαλιστικών εισφορών και της χρέωσης ΕΝΦΙΑ σε μισθωτές.

Η Περιφέρεια Αττικής

Στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Περιφέρεια Αττικής για την «μπλε οικονομία» εστίασε στον χαιρετισμό της η Περιφερειάρχης Αττικής, Ρένα Δούρου. «Στην περιφέρεια έχουμε προχωρήσει στο πλαίσιο της έξυπνης εξειδίκευσης στον ναυτιλιακό τομέα, καθώς και στην πολιτική της “blue economy”», ανέφερε, ενώ πρόσθεσε ότι «η Αττική είναι μια από τις πρώτες περιφέρειες στην ΕΕ σε αυτό το ζήτημα και σε δύο μήνες θα εγκαινιάσουμε το πρώτο στην Περιφέρεια maritime hub, προϋπολογισμού 1 εκατ. ευρώ».

Το Ναυτικό Επιμελητήριο

Να αρθούν τα εμπόδια που δεν επιτρέπουν την πλήρη ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού στη χώρα, ζήτησε ο πρόεδρος του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργος Πατέρας. Ως παράδειγμα ανέφερε τα σκάφη αναψυχής μήκους 30 με 40 μέτρα, τομέας ο οποίος -όπως είπε- παρουσιάζει μια σταθερότητα αυτήν την περίοδο στην Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια. «Το ΝΕΕ προσβλέπει στη δημιουργία όλων των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη των μαρινών», ανέφερε ο κ. Πατέρας. Επιχειρηματολογώντας υπέρ της προσέλκυσης σκαφών και ανάπτυξης των μαρινών, δήλωσε ότι ένα μέσο σκάφος έχει δαπάνες 320.000 ευρώ ετησίως και τα περισσότερα από αυτά παραμένουν στην Ελλάδα.

Ναυτική Τεχνολογία

Στην αρχαία ναυτική τεχνολογία αναφέρθηκε ο καθηγητής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Τορίνο (Ιταλία) και πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας Θεοδόσης Τάσιος. Ο καθηγητής ανέφερε μεταξύ άλλων ότι οι πρώτοι Έλληνες που αποίκησαν την Κύμη της Κάτω Ιταλίας είχαν 30 μέτρα πλοία, πολύ προηγμένα σε τεχνολογία. Σημείωσε επίσης ότι τα αρχαία χρόνια κατασκευαζόταν πρώτα το κύτος ενός πλοίου και μετά τα πλευρά, το αντίθετο απ’ ό,τι γίνεται σήμερα.

Οι μαρίνες παγκοσμίως

Η βιομηχανία μαρινών είναι πολύ ανεπτυγμένη στη Βόρεια Αμερική, σύμφωνα με τον Gary Groenewold, CMM, αντιπρόεδρο Νότιας Περιοχής, WESTREC Marinas. Ενδεικτικά, ο κ. Groenewold αναφέρθηκε στο Μεξικό, μια χώρα με σημαντικές δυνατότητες – 127 εκατ. κατοίκους και 43.000 καταγεγραμμένα πλοία, με μαρίνες που προσελκύουν επιβάτες από τη δυτική ακτή των ΗΠΑ. Ο κ. Groenewold αναφέρθηκε επίσης στο Escalera Nautica, ένα πρόγραμμα αναβάθμισης 22 μαρινών, καθώς και στο πρόγραμμα δημιουργίας νέων μαρινών κατά μήκος της θάλασσας, στον δρόμο του Κορτέζ. «Στο πλαίσιο του προγράμματος, πολλές μαρίνες έχουν αγοραστεί από ιδιώτες που έχουν αναπτύξει ολόκληρα τουριστικά συμπλέγματα», υπογράμμισε.
Στις εισοδηματικές διαφορές που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προσέλκυση των κατοίκων μιας χώρας στον θαλάσσιο τουρισμό αναφέρθηκε o Klaus Peters, συντονιστής του Marinas Group of ACOBAR (Brazi lian Marine Manufacturers and Trade Association). Όπως είπε, η διαφορά του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος μεταξύ ΗΠΑ και Βραζιλίας φθάνει στα 45.000 δολ., ποσό με το οποίο κάποιος μπορεί να αγοράσει σκάφος στη Βραζιλία.
Ο κ. Peters επίσης ανέλυσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας που έγινε στη Βραζιλία, η οποία έδειξε ότι μία μαρίνα δημιουργεί συνολικά 780 θεσεις εργασίας και έσοδα 12,5 εκατ. δολ. ετησίως. Απηύθυνε και πρόσκληση στους φορείς στην Ελλάδα να κάνουν μια ανάλογη έρευνα, ώστε να αποδείξουν ότι οι μαρίνες είναι ένας κλάδος που μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις.
Στις εξελίξεις στη Νοτιοανατολική Ασία, η οποία αναμένεται να πρωταγωνιστήσει στον τομέα του θαλάσσιου τουρισμού τα επόμενα χρόνια, εστίασε κατά την παρουσίασή του ο Colin Bransgrove, διευθυντικό στέλεχος και μέλος της Ένωσης Βιομηχανιών Μαρινών Αυστραλίας. Για τη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κόγκ, που είναι πιο ανεπτυγμένες αγορές, σημείωσε ότι υπάρχει ισχυρή ζήτηση αλλά και πολύ υψηλές τιμές για την απόκτηση γης ώστε να αναπτυχθεί μια μαρίνα.
Για άλλη μεγάλη χώρα της Ασίας, την Ινδία μίλησε ο Aashim Mongia, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της West Coast Marine Yacht Services Ινδίας. Αφού εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια οι κυβερνήσεις στην Ινδία δεν είχαν υλοποιήσει προγράμματα ανάπτυξης θαλάσσιου τουρισμού, σημείωσε ότι η νέα κυβέρνηση έχει αρχίσει να υλοποιεί μια σειρά από έργα που αλλάζουν σταδιακά την εικόνα». Προς το παρόν πάντως, η Ινδία υστερεί σημαντικά, αφού με μια ακτογραμμή πάνω από 15.000 χιλιόμετρα υπάρχει μόνο μια μαρίνα.

Στην Ευρώπη

Η Μεσόγειος είναι μια από τις δημοφιλέστερες περιοχές για θαλάσσιο τουρισμό, σύμφωνα με τον Oscar Siches, CMM, εμπειρογνώμονα μαρινών, πρώην ιδρυτή και διευθυντή του Global Marina Institute της Ισπανίας. Ο κ. Siches επεσήμανε από το βήμα του συνεδρίου ότι στη Σκανδιναβία και την Ολλανδία είναι φιλικό το περιβάλλον για την ανάπτυξη των μαρινών. Για τη Γαλλία και την Ιταλία, σημείωσε ότι καταγράφεται μια αυξανόμενη πίεση από το κράτος προς τις εταιρείες εκμετάλλευσης μαρινών. Για παράδειγμα, τόνισε ότι στην Αντίμπ, στη Γαλλία, έγινε διαγωνισμός για τη μαρίνα, πήγαν 10 εταιρείες, ξόδεψαν χρήματα, χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Και ενώ στην Ισπανία, στη Μεσόγειο, υπογράμμισε ο κ. Oscar Siches, υπήρξε πισωγύρισμα, στην Ελλάδα η κατάσταση θυμίζει κινούμενη άμμο. «Μια πανέμορφη “μεσήλικας”, που έχει πάρει “διαζύγιο” κανα δυό φορές, αλλά θέλει να “ξαναπαντρευτεί” τον χώρο του yachting. Ξοδεύει πάρα πολλά για νέο “νυφικό”, αλλά στην “πόρτα της εκκλησίας” κάνει πίσω», ανέφερε χαρακτηριστικά. Αλλά η κατάσταση δεν είναι καλύτερη και στην Πορτογαλία, αφού ο κ. Siches τους χαρακτήρισε βασιλιάδες της γραφειοκρατίας.
Από την πλευρά του ο Sergey Moiseev, πρόεδρος του Russian Yachting Association, υπογράμμισε ότι είναι πολύ σημαντικός για τους Ρώσους ο θαλάσσιος τουρισμός. Η Ρωσία, ανέφερε, κάνει προσπάθειες να προαγάγει όλες τις παραμέτρους που σχετίζονται με τα σκάφη αναψυχής και ζήτησε τη βοήθεια της ICOMIA προκειμένου να προχωρήσουν ορισμένα ανοικτά ζητήματα που εκκρεμούν στη χώρα του.
Πολύ κοντά στη Μεσόγειο είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία φιλοδοξούν να αναπτύξουν τη δική τους ριβιέρα για super yachts. Η Fabiana Maccarini, Διευθύντρια Έρευνας και Ανάπτυξης, P&O Marinas και μέλος της PIANC Recreational Navigation Commission σημείωσε ότι η χώρα μπορεί να αποτελέσει ένα σημείο σύνδεσης μεταξύ Μεσογείου και Άπω Ανατολής. Τα ΗΑΕ γίνονται σημείο transit για τα super yacht -είπε- και συμπλήρωσε ότι διαθέτουν 35 μαρίνες και περίπου 6.000 σημεία πρόσδεσης.
Τέλος, ο Mustafa Kemal Saatcioglu, Σύμβουλος της Marina Solutions International Τουρκίας, επεσήμανε ότι η Μεσόγειος είναι ο καλύτερος προορισμός για yacht στον κόσμο και προσέθεσε ότι το 43% των μαρινών του κόσμου βρίσκεται στην Ευρώπη. Στάθηκε στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ανατολική Μεσόγειος, αλλά τόνισε ότι πολλοί τουρίστες επανέρχονται στην περιοχή για θαλάσσιο τουρισμό και οι χώρες θα πρέπει να δημιουργήσουν νέες υποδομές. Θεωρεί επίσης αναγκαίες συνθήκες για την ανάπτυξη του κλάδου την πολιτική σταθερότητα και την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή. Υποστήριξε, τέλος, ότι η Ανατολική Μεσόγειος διαθέτει μεγάλη δυναμική και δήλωσε βέβαιος ότι δεν θα επηρεαστεί από ενδεχόμενη κρίση στον κλάδο.

Η ηλεκτροκίνηση

Στο ενεργειακό μέλλον και στην ηλεκτρική ενέργεια αναφέρθηκε ο πρόεδρος UCINA – Ιταλική Ένωση Θαλάσσιων Βιομηχανιών και ICOMIA Marinas Group Roberto Perocchio.
Ο κ. Perocchio, παρουσίασε μια σειρά από καινοτόμους πρακτικές, με ενδεικτικό το ηλιακό καταμαράν, ένα σκάφος που καλύπτεται από ηλιακά πάνελ, τα οποία τροφοδοτούν με ενέργεια μηχανές 25 ίππων. «Θα κάνουμε χρήση αυτής της τεχνολογίας για μαζική παραγωγή στο μέλλον», σημείωσε, λέγοντας ότι οι πελάτες τους θα μπορούν να αποταμιεύουν ενέργεια και να αξιοποιούν το 60% της ισχύος που χρειάζονται από ηλιακά πάνελ.
Από την πλευρά του ο Donald Sadoway, John F. Elliott Καθηγητής Υλικών Χημείας του πανεπιστημίου MIT στις ΗΠΑ, τόνισε ότι «θέλουμε βιώσιμο ηλεκρισμό, στο πλαίσιο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών». Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος «πρέπει να μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε την ενέργεια», προσέθεσε από το βήμα του συνεδρίου ο κ. Sadoway.
Ακόμα, έκανε αναφορά και στα επιτεύγματα της εταιρείας Ambri που χρηματοδοτήθηκε από τον Bill Gates και η οποία ανέπτυξε μπαταρία λιθίου κατά την προηγούμενη δεκαετία.
Ειδικός στην ηλεκτροπρόωση o Christian Pho Duc, αντιπρόεδρος της Sales Torqeedo στη Γερμανία, μίλησε για την εμπειρία της εταιρείας του ως κορυφαίας στην παραγωγή γεννητριών για τη βιομηχανία μαρινών. Ανέλυσε μεταξύ άλλων τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπος ο κλάδος, κάνοντας λόγο για την κλιματική αλλαγή.
Παρουσίασε σύγχρονες τεχνολογίες ηλεκτροκίνησης σε μοντέλα αυτοκινήτων και τόνισε την ανάγκη να επενδυθούν κεφάλαια ώστε να συνδυαστεί η βιομηχανία αυτοκινήτων και η βιομηχανία σκαφών και να αναπτυχθούν συνέργειες.
Σε ορίζοντα πενταετίας οριοθετεί την υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών στις μαρίνες ο Anthony Baro, διευθύνων σύμβουλος της Power Docks των HΠΑ. Απευθυνόμενος στους συνέδρους, επεσήμανε ότι η βιομηχανία μαρινών πρέπει να υιοθετήσει αλλαγές και να κάνει τη μετάβαση σε ένα μοντέλο λειτουργίας που θα εξοικονομεί κόστος, παρέχοντας στους πελάτες –μεταξύ άλλων– φθηνότερη ηλεκτροδότηση και διατηρώντας ταυτόχρονα υψηλά standards αναφορικά με την προστασία του περιβάλλοντος.
Τέλος, έκανε αναφορά στα ηλεκτρικά υποβρύχια, στο πρώτο ηλεκτρικό ferry boat στη Νορβηγία και σε τεχνολογίες που αναβαθμίζουν τη λειτουργία των μαρινών, όπως πλωτές μαρίνες και τεχνολογίες τηλεπισκόπησης και τηλεπαρακολούθησης, ενώ παρουσίασε και κάποια νέα ειδικά συστήματα για συλλογή σκουπιδιών.

Η οικονομία του διαμοιρασμού

Τις νέες τάσεις στα σκάφη αναψυχής παρουσίασε ο Mats Eriksson, πρόεδρος της Swedish Marine Industries Federation. Όπως είπε, πλέον ο ανταγωνισμός δεν περιορίζεται μεταξύ των μαρινών αλλά και με άλλες δραστηριότητες ψυχαγωγίας, όπως είναι για παράδειγμα το γκολφ. Η απάντηση στο νέο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος σύμφωνα με τον κ. Errisson είναι η μεταστροφή στην πώληση συμμετοχής σε σκάφη παρά των ίδιων των τουριστικών σκαφών. Ως εφαρμογές των νέων αυτών πρακτικών, έφερε την κλασματική ενοικίαση, την εξ ημισείας ιδιοκτησία, τη συνεταιρική ιδιοκτησία, το beds-on-board αλλά και τα watersports. «Δεν χρειάζεται να αγοράσεις σκάφος, μπορείς να νοικιάσεις και να μοιραστείς. Αυτό επηρεάζει τις μαρίνες, αφού χρειάζονται εγκαταστάσεις που θα ικανοποιούν τις ανάγκες πολλών διαφορετικών ανθρώπων», σημείωσε.
Στη τάση της οικονομίας διαμοιρασμού στάθηκε η Nanke Den Daas, διευθύνουσα σύμβουλος της ολλανδικής Den Daas Group.
«Βλέπουμε την τάση της οικονομίας του διαμοιρασμού. Γιατί να κάθονται τα σκάφη στις μαρίνες όταν μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν και άλλοι», αναρωτήθηκε.
«Σκάφη για διανυκτέρευση, όχι για μετακίνηση», σημείωσε χαρακτηριστικά. Ωστόσο, για να επιτευχθεί ο στόχος, τόνισε, πρέπει να λυθούν ζητήματα υποδομών αλλά και ασφάλειας στις μαρίνες.
Επίσης, ο Jason Ludlow, διευθύνων σύμβουλος και συνιδρυτής της Beds on Board του Ηνωμένου Βασιλείου, κατέθεσε την πρότασή του να γίνουν οι μαρίνες ο προορισμός. Να γίνονται δηλαδή διανυκτερεύσεις. «Πρέπει να κάνουμε άνοιγμα στους νέους ανθρώπους. Στις μαρίνες προορισμού χρειάζεται μια αίθουσα εξυπηρέτησης. Χρειάζεται οι μαρίνες να καλωσορίζουν τους επισκέπτες, όπως τα ξενοδοχεία», ανέφερε, για να καταλήξει λέγοντας ότι το συγκεκριμένο project δεν θα πρέπει να το εκλάβει ο κλάδος ως «ανθρώπους που κοιμούνται στις μαρίνες, αλλά ως ανθρώπους που απολαμβάνουν τη διαμονή τους και θα επιστρέψουν».
Τελευταία ομιλήτρια στην πρώτη μέρα του συνεδρίου ήταν Ρόζμαρι Παυλάτου, διευθύντρια της A1 Yacht Trade Consortium στην Ελλάδα και A1 Yachting, BWA.
Έκανε ειδική αναφορά στα super yachts, τα οποία, όπως είπε, έχουν ξεπεράσει πλέον τα 200 μέτρα. Για αυτά τα σκάφη εκτίμησε ότι δεν θα υπάρχει ανταπόκριση στην προσπάθεια που γίνεται για ανάπτυξη της οικονομίας του διαμοιρασμού, αφού οι άνθρωποι που τα έχουν δεν θέλουν να μοιραστούν το σκάφος τους. «Το sharing δεν λειτουργεί στα super yachts».
Αναφορικά με την αγορά ναυλώσεων, εκτίμησε ότι θα φτάσει τα 51 δισ. δολάρια το 2020, και σημείωσε ότι στη Νοτιοανατολική Ασία θα καταγραφεί η μεγαλύτερη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Όσον αφορά τη Μεσόγειο, παραμένει, είπε η κ. Παυλάτου, το κέντρο του yachting και τόνισε ότι η ανάπτυξη στην περιοχή θα φτάσει στο 7,6%, την ώρα που σε άλλες περιοχές υπάρχει ακόμα και μείωση της ζήτησης.


___________

Σάββατο 9 Ιουνίου 2018

Υπερτουρισμός: Οι μεγα-προορισμοί εκπέμπουν SOS

   ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ   

Οι ορδές των τουριστών έχουν θετικές επιδράσεις στην οικονομία, αλλά αρνητικές στη βιωσιμότητα των προορισμών και τη ζωή των κατοίκων τους. Τώρα οι πόλεις που κινδυνεύουν περισσότερο παίρνουν τα μέτρα τους: Η Βενετία βάζει μπάρες ελέγχου του αριθμού των επισκεπτών της, η Βαρκελώνη προσπαθεί να τους διανείμει σωστότερα, στη Σαντορίνη γίνονται προσπάθειες επιμήκυνσης της σεζόν.

Τουρίστες περιμένουν το ηλιοβασίλεμα στην Οία,  [ANGELOS TZORTZINIS / DPA]

Κείμενο
Γιάννης Γορανίτης


Το πρώτο Σαββατοκύριακο του Μαΐου οι αρχές της Βενετίας πήραν μια πρωτόγνωρη, πλην όμως αναγκαία απόφαση:τοποθέτησαν μεταλλικές μπάρεςVenice to segregate locals from tourists heading to popular landmarks as crowds descend on city | The Telegraph με στόχο τον περιορισμό των διελεύσεων πεζών προς την ιστορική πόλη. Οι μπάρες τοποθετήθηκαν αρχικά σε κομβικά σημεία της πόλης, κοντά σε γέφυρες και σημεία ενδιαφέροντος, και σύμφωνα με τους αρμόδιους θα κλείνουν όταν ο αριθμός των τουριστών που επισκέπτεται την πόλη ξεπερνάει το όριο αντοχής της. Για να δώσουμε μια τάξη μεγέθους, σε μια πόλη με 50.000 μόνιμους κατοίκους, οι επισκέπτες φτάνουν σχεδόν καθημερινά τις 60-70.000, ενώ σε εορτασμούς, αργίες και περιόδους διακοπών προσεγγίζουν τις 100.000. Συνολικά, η Βενετία υποδέχεται περί τα 30 εκατ. τουριστών κάθε χρόνοTourist hotspot taskforces meet in Venice to tackle overcrowding | Τhe Local, με την τάση να είναι αυξητική.

Ο δήμαρχος Λουίτζι Μπρουνιάρο ισχυρίστηκε ότι πρόκειται για ένα «έκτακτο μέτροΗ καμπάνια σεβασμού και βιωσιμότητας της πόλης ενίσχυσης της δημόσιας ασφάλειας και της βιωσιμότητας της Βενετίας». Η απόφαση έγινε δεκτή με ικανοποίηση από τους μόνιμους κατοίκους (οι οποίοι διατηρούν δικαίωμα εισόδου), αλλά αντιμετωπίστηκε με επιφυλάξεις από παράγοντες του τουρισμού. Ο λόγος είναι ότι δημιουργούν μια εικόνα «πολιορκίας» της πόλης, ενώ έρχονται σε προφανή αντίθεση με την αισθητική της.

Ανεξαρτήτως χειρισμών, η ιταλική πόλη κινδυνεύει περισσότεροVenice world heritage status under threat | The Guardian από τα ανεξέλεγκτα πλήθη των επισκεπτών, παρά από την άνοδο της στάθμης των υδάτων και δεν είναι διόλου τυχαίο ότι ενδέχεται να περιληφθεί στη λίστα των επαπειλούμενων πόλεων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, δίπλα στη Δαμασκό, το Χαλέπι, αλλά και τη Βιέννη (λόγω αρχιτεκτονικών και αισθητικών παρεμβάσεων στην πόλη).

Δεν είναι μόνο η Βενετία
Το φαινόμενο, βέβαια, δεν είναι καινούριο. Η προσέλευση μεγάλου όγκου επισκεπτών απειλεί τη φυσιογνωμία της πόλης τουλάχιστον εδώ και 25 χρόνια και οι πρώτες ακαδημαϊκές μελέτες του φαινομένου, το οποίο αργότερα προσδιορίστηκε ως «υπερτουρισμός Overtourism. What is overtourism and how can we avoid it | Responsible Travel» ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’90.
Τι είναι ο υπερτουρισμός; Υπερτουρισμός (overtourism ή overcrowding) παρατηρείται όταν οι επισκέπτες ενός δημοφιλούς προορισμού ξεπερνούν σε αριθμό, συχνότητα και πυκνότητα το άτυπο όριο της βιωσιμότητας της περιοχής. Η οριοθέτηση βέβαια εναπόκειται στην τοπική κοινωνία, τους επαγγελματίες και τους φορείς.
Το φαινόμενο της υπερσυγκέντρωσης επισκεπτών παρατηρείται έντονο τόσο σε συγκεκριμένα αξιοθέατα (Μάτσου Πίτσου, Σινικό Τείχος, Ταζ Μαχάλ), μουσεία (Λούβρος, Βρετανικό κ.ά.), όσο και σε ολόκληρους προορισμούς (εκτός από τη Βενετία, κατά καιρούς έχουν καταγραφεί φαινόμενα υπερτουρισμού στο Άμστερνταμ, στη Βαρκελώνη, στο Βερολίνο και εσχάτως στη ΣαντορίνηIs Greece on the brink of an overtourism crisis? | The Telegraph). Εξάλλου, και η Αθήνασυγκαταλέγεται πλέονΤο γράφημα που ακολουθεί, αλλά interactive στη λίστα των πόλεων που κινδυνεύουν από το φαινόμενο των ολοένα και αυξανόμενων τουριστικών ρευμάτων.

Η έκταση και η άνοδος του φαινομένου είναι τόσο ραγδαία που ειδικοί κάνουν λόγο ακόμη και για «κατάρρευσηΗ μελέτη «Over-tourism and the fall of Venice as a destination»» ενός προορισμού.
«Η υπερπληρότητα ενός προορισμού είναι δείγμα επιτυχίας, αλλά υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ επιτυχίας και αποτυχίας» δήλωνε ο δήμαρχος του Ντουμπρόβνικ καθώς ανακοίνωνε αυστηρά μέτραDubrovnik to introduce new measures to combat the problem of overcrowding | The Dubrovnik Times κατά του υπερτουρισμού. Η κροατική πόλη είναι πλέον ένας από τους must προορισμούς με τα θηριώδη κρουαζιερόπλοια να προσεγγίζουν καθημερινά το λιμάνι της.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι εκτός από τις επιπτώσεις στους μόνιμους κατοίκους, το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, το φαινόμενο πλήττει και τους ίδιους τους τουρίστες που δεν μπορούν να απολαύσουν τον προορισμό. Ποιος άλλωστε ονειρεύεται να ταξιδέψει από την άλλη άκρη του πλανήτη για να απολαύσει ένα μοναδικό ηλιοβασίλεμα, και αντ’ αυτού δει τον ήλιο να κρύβεται από σελφοκόνταρα;
Σύμφωνα με έρευνα του World Travel Monitoripkinternational.com σε 29.000 διεθνείς ταξιδιώτες σε 24 χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας), το 25% παρατήρησε το φαινόμενο, ενώ το 9% (ισοδύναμο 100 εκατ. τουριστών) δήλωσε ότι ο υπερτουρισμός επηρέασε την ποιότητα του ταξιδιού τους. Περισσότερο ενοχλήθηκαν οι οικογένειες με παιδιά και οι νέοι κάτω των 34 ετών. Επίσης, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, οι πλέον ευαίσθητοι με το ζήτημα είναι οι Ασιάτες.


Η περίπτωση της Σαντορίνης

Στη χώρα μας, η πλέον χαρακτηριστική ένδειξη υπερτουρισμού είναι η Σαντορίνη, ειδικά κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών. Όπως κατ’ επανάληψη έχουν τονίσει οι τοπικοί φορείς, το πρόβλημα αναμένεται να μεγεθυνθεί και να ενταθούν οι πιέσεις, λόγω της τάσης ολοένα και περισσότερων τουριστών να επισκέπτονται το νησί. Η Σαντορίνη πλέον λειτουργεί παγκοσμίως ως ένα αυτόνομο τουριστικό brand, ως ένας προορισμός-όνειρο για εκατομμύρια τουρίστες. Παρά την προφανή οικονομική ανάπτυξη, όμως, το τουριστικό όνειρο μετατρέπεται σε εφιάλτη για πολλούς ντόπιους. Αν και μεγάλο ποσοστό των 25.000 μόνιμων κατοίκων εργάζεται στον τουριστικό κλάδο, η όχλησή τους από την τουριστική υπερανάπτυξη είναι διαρκής, ενώ το κόστος ζωής έχει ανέβει αισθητά. Είναι ενδεικτικό ότι οι επισκέπτες ξεπερνούν κατά 4 ή και 4,5 φορές τον τοπικό πληθυσμό, και οι συνολικές ετήσιες αφίξεις εκτιμώνται σε 1,3 εκατ.

Από τον τελικό του διαγωνισμού «Red Bull Art Of Motion» στη Σαντορίνη, 
14 Σεπτεμβρίου 2013. [SAMO VIDIC/AFP]

Απόρροια του φαινομένου είναι η ανεξέλεγκτη δόμηση (το 1971 υπήρχαν 3.375 κατοικίες ενώ πλέον προσεγγίζουν τις 14.000) με το 11% του νησιού να έχει ήδη δομηθεί (μόνο στην Αττική παρατηρούνται υψηλότερες αναλογίες), ενώ οι ενεργειακές απαιτήσεις έχουν ανέλθει από 32MW το 2013 σε πάνω από 48MW το 2017. Το παραδοσιακό πρόβλημα της έλλειψης πόσιμου νερού εντείνεται χρόνο με τον χρόνο, καθώς εκτιμάται ότι η κατανάλωση νερού έχει αυξηθεί κατά περίπου 50% την τελευταία πενταετία. Παράλληλα, εκδηλώνονται διαρκείς πιέσεις στο φυσικό και δομημένο τοπίο, στις οποίες οφείλει να αντισταθεί η τοπική και κεντρική εξουσία, καθώς οι τουρίστες την επισκέπτονται για το τοπίο και όχι γιατί αποτελεί τόπο πάμπλουτων (και ανεξέλεγκτων) επιχειρηματιών που θέλουν να χτίσουν κάθε σπιθαμή γης.
Την τελευταία τριετία, πάντως, υπάρχουν προσπάθειες ελέγχου του φαινομένου. Ο δήμαρχος Σαντορίνης Νίκος Ζώρζος απευθύνει έκκληση στους αρμόδιους φορείς να ελέγξουν τα τουριστικά ρεύματα προκειμένου να αποφευχθεί η υποβάθμιση της νήσου και να διατηρηθεί η αξιοπρεπής διαβίωση των μόνιμων κατοίκων. Παράλληλα, ζητά τις παρεμβάσεις της κεντρικής εξουσίας για την προστασία περιοχών ιδιαίτερης αισθητικές αξίας, αλλά και για την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής, και ειδικά του αγροτικού τομέα.
Τα ελληνικά νησιά με τις περισσότερες επισκέψεις
1 Σαντορίνη
2 Κρήτη
3 Κέρκυρα
4 Ρόδος
5 Μύκονος

Ο έλεγχος των αφίξεων κρουαζιερόπλοιων βρίσκεται σε πιλοτικό στάδιοSantorini is buckling under the weight of tourists — so it's placing a cap on the number of daily visitors | Business Insider, αλλά είναι ένα πρώτο βήμα. Το σύστημα διαχείρισης αφίξεων και αναχωρήσεων κρουαζιερόπλοιων (berth allocation systemΣυσκέψεις για το Berth Allocation System του Δ.Λ.Τ. Θήρας | Τα Νέα της Σαντορίνης) είναι μια ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία οι εταιρείες κρουαζιέρας καταχωρούν τα προγράμματά τους. Ήδη, για το 2018 στο σύστημα έχουν εγγραφεί 439 κρουαζιερόπλοια (10% περισσότερα απ’ όσα επισκέφθηκαν τη Σαντορίνη το 2017). Στόχος των αρχών είναι να μην αποβιβάζονται στο νησί περισσότερα από 8.000 άτομα την ημέρα, όταν πέρυσι οι αριθμοί έφταναν τις 11-14.000.

Η σελίδα στο Facebook (DMΜO) είναι το πρώτο βήμα για τη διαχείριση των ολοένα και αυξανόμενων τουριστικών μαζών, ενώ σημαντική είναι η λειτουργία του Τουριστικού Παρατηρητηρίου, που θα λειτουργεί σε συνεργασία του Δήμου με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Είναι αρκετά αυτά τα μέτρα; Προφανώς όχι. Η Σαντορίνη πρέπει να προστατευτεί από τις πιέσεις του υπερτουρισμού, πριν να είναι πολύ αργά. Ουδείς, άλλωστε, διασφαλίζει ότι ένας προορισμός παραμένει εσαεί ελκυστικός. Δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο του «μαρασμού» και της πτώσης ενός προορισμού. Όπως έχει παρατηρηθεί διεθνώς, το στάδιο αυτό ακολουθεί την έντονη και απότομη ανάπτυξη, ώστε να κλείσει ο «κύκλος ζωής» ενός τουριστικού προορισμού.
Οι συνέπειες του υπερτουρισμού
Αποξένωση των μόνιμων κατοίκων: Παρότι οι κάτοικοι συνήθως εργάζονται στον κλάδο του τουρισμού, αντιμετωπίζουν σειρά προβλημάτων, όπως η αύξηση των ενοικίων και των τιμών πολλών προϊόντων και υπηρεσιών, η ενόχληση από την πολυκοσμία, ο θόρυβος, η αλλαγή του χαρακτήρα της γειτονιάς τους κ.ά. Σε αρκετές περιπτώσεις οι ντόπιοι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, με πλέον χαρακτηριστική περίπτωση τη Βενετία, όπου ο πληθυσμός υποδιπλασιάστηκε σε μόλις 30 χρόνια.
Υποβάθμιση της τουριστικής εμπειρίας: O συνωστισμός, οι ατελείωτες ουρές και οι πολύωρες αναμονές όχι μόνο αλλοιώνουν την εμπειρία, αλλά λειτουργούν αρνητικά για πολλούς επισκέπτες.
Επιβάρυνση των υποδομών: Αρκετά προβλήματα υποδομών εντείνονται ή δημιουργούνται από την πολυπληθή παρουσία τουριστών. Στα ελληνικά νησιά τα προβλήματα ηλεκτροδότησης και υδροδότησης πολλαπλασιάζονται τους καλοκαιρινούς μήνες λόγω της παρουσίας πολυάριθμων τουριστών.
Περιβαλλοντική επιβάρυνση: Η υπερβολική χρήση φυσικών πόρων, η επιβάρυνση του περιβάλλοντος και το δυσεπίλυτο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες συνέπειες σε έναν προορισμό και το οικοσύστημα ολόκληρης της περιοχής. Η έντονη και συχνά ανεξέλεγκτη και αυθαίρετη αστικοποίηση της περιοχής απειλεί τόσο την εικόνα του προορισμού, όσο και το οικοσύστημα. Παρόλα αυτά, συνεχίζει να αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό των περιοχών που αναπτύσσονται τουριστικά.
Απειλή για την πολιτιστική κληρονομιά: Οι τουριστικές μάζες σπάνια φέρονται με σεβασμό στα τοπικά μνημεία πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς, με αποτέλεσμα οι τοπικές αρχές να καλούνται συχνά να επανορθώσουν ζημιές –από γκράφιτι και καταστροφές μέχρι κολλημένες τσίχλες!

Τι λένε οι ειδικοί
Στο πλαίσιο της Διεθνoύς Έκθεσης Τoυρισμού Wοrld Travel Market 2017 έγινε μια συγκροτημένη απόπειρα εξέτασης του φαινομένου. Ο απερχόμενος ΓΓ του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, Ταλέμπ Ριφάι, τόνισε2017 UNWTO & WTM Ministers' Summit - Overtourism: growth is not the enemy, it is how we manage it ότι «ζούμε στην επoχή του ταξιδιού και δεν μπορούμε να αντιμετωπίζουμε εχθρικά την ανάπτυξη. Το κλειδί είναι να διαχειριστoύμε την ανάπτυξη με βιώσιμο τρόπo» συμπληρώνοντας ότι ένας προορισμός που δεν είναι βιώσιμος για τους μόνιμους κατοίκους, δεν δύναται να είναι καλός ούτε για τoυς επισκέπτες.
Βασικές αιτίες του φαινομένου είναι η έλλειψη υποδομών σε πολλές περιοχές, τα ούτως ή άλλως περιοριστικά χωρικά και χρονικά όρια (εποχικότητα), η αλματώδης αύξηση της κρουαζιέρας, αλλά και οι υπηρεσίες που προσφέρουν ηλεκτρονικές πλατφόρμες, όπως το Airbnb. To φαινόμενο του υπερτουρισμού, μάλιστα, αναμένεται να ενταθείFive predictions for responsible tourism in 2018… and one I hope won’t happen | Wοrld Travel Market τα επόμενα χρόνια, για τον προφανή λόγο ότι οι ταξιδιώτες θα συνεχίσουν να αυξάνονται, ενώ οι προορισμοί που θα επιθυμούν να επισκεφθούν θα μένουν οι ίδιοι. Είναι ενδεικτικό ότι οι τουριστικές αφίξεις θα εκτοξευτούν από τo σημερινό περίπου 1,2 δισ. σε πάνω από 1,8 δισ. το 2030Projected international tourist arrivals worldwide from 1995 to 2030, by region (in millions) | Statista (όταν το «μακρινό» 1995 μόλις που ξεπερνούσαν τα 500 εκατ.). Ακόμη όμως και αν προστεθούν εναλλακτικοί προορισμοί, αρκετές ευρωπαϊκές πόλεις θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν εντεινόμενα προβλήματαBarcelona, Venecia, Malta y Lisboa se unen contra el turismo masivo | EL PAÍS (π.χ. Βαλέτα της Μάλτας, Λισσαβόνα της Πορτογαλίας κ.ά.).
Από την αναλυτική μελέτη της McKinseyΗ μελέτη «Coping with success: Managing overcrowding in tourism destinations» για λογαριασμό του ΠΟΤ, μέχρι το 2020, στους 20 δημοφιλέστερους προορισμοί θα φτάσουν περισσότεροι επισκέπτες από τον υπόλοιπο κόσμο αθροιστικά!
Το 2017 οι μόνιμοι κάτοικοι διαδήλωσαν σε αρκετές περιοχές κατά των συνεπειών του υπερτουρισμού στην ποιότητα ζωής τους, αλλά και στον ίδιο τον προορισμό. Τον Ιούλιο, οι κάτοικοι της Βενετίας βγήκαν στους δρόμους (και τα κανάλια) το ίδιο συνέβη στη Βαρκελώνη, τη ΜαγιόρκαAnti-tourist demos spread from Barcelona to Mallorcaκαι το Σαν Σεμπαστιάν, ενώ για πρώτη φορά διαδήλωση έγινε στην Ίμπιζα.
Οι νέες αναλύσεις του φαινομένου βασίζονται στις θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις στη «φέρουσα ικανότητα» ενός προορισμού. Ο Πάρις Τσάρτας, καθηγητής τουριστικής ανάπτυξης και πρώην πρύτανης στο πανεπιστήμιο Αιγαίου, έχει ασχοληθεί επί μακρόν με το ζήτημα. «Δεν πρόκειται για νέο φαινόμενο» λέει στο inside story. «Απλώς έχει υποτιμηθεί, ενώ δεν υπάρχει και η απαιτούμενη πολιτική βούληση, προκειμένου να καταπολεμηθεί». Όπως μας εξηγεί ο κ. Τσάρτας, το φαινόμενο αναμένεται να ενταθεί και να επηρεάσει αρκετές περιοχές του πλανήτη. Αρχικά, ο υπερτουρισμός εμφανίστηκε στους μεγα-προορισμούς, με πλέον ενδεικτική την περίπτωση της Βενετίας, όπου η ήδη μεγάλη επιβάρυνση εντάθηκε με την εμφάνιση των μεγάλων κρουαζιερόπλοιων. Ο καθηγητής, πάντως, σημειώνει ότι η τελευταία πενταετία το φαινόμενο αγγίζει ολοένα και μεγαλύτερο αριθμό προορισμών, λόγω της αύξησης του μαζικού και οργανωμένου τουρισμού. «Οι εμβληματικοί προορισμοί» δήλωσε το inside story o Πάρις Τσάρτας, θα συνεχίσουν να προσελκύουν μαζικά κύματα τουριστών, καθώς πολλοί κατευθύνονται de facto προς τα εκεί. Ορισμένες περιοχές θεωρούνται προορισμοί ζωής».

Τι μπορεί να γίνει

Το γεγονός βέβαια ότι μια περιοχή είναι «προορισμός» ζωής για εκατομμύρια τουρίστες, δεν συνεπάγεται ότι πρέπει να γίνει ο βίος αβίωτος για τους μόνιμους κατοίκους της. Η αποτίμηση της «φέρουσας ικανότητας» ενός προορισμού είναι μεν ένα θεωρητικό μοντέλο, αλλά εφόσον συνδυαστεί με σοβαρές και έγκυρες; μετρήσεις ενδέχεται να συμβάλει στη βιωσιμότητα της περιοχής και των μόνιμων κατοίκωνEurope's beauty spots plot escape from the too-many-tourists trap | The Guardian, αλλά και στην προσφορά ποιοτικότερων υπηρεσιών στους ίδιους τους τουρίστες. Σύμφωνα με τον κ. Τσάρτα, αν το εργαλείο αξιοποιηθεί με τον κατάλληλο τρόπο, τα αποτελέσματα για τον υπό μελέτη προορισμό θα είναι θετικά. Όπως σημειώνει ο καθηγητής τουριστικής ανάπτυξης, η διεύρυνση της τουριστικής περιόδου σε συνδυασμό με την οργανωμένη διάχυση των τουριστικών ρευμάτων σε κοντινούς προορισμούς, σε όλες τις περιπτώσεις μπορεί να λειτουργήσει υπέρ της βιωσιμότητας της «υπό πίεση» περιοχής.

Ο ειδικός φόρος που επιβάλλεται σε αρκετές πόλειςTourist tax in Europe: what you will pay in Spain, Italy and other hotspots | Love Money είναι μεν μια προφανής λύση, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι λειτουργεί αποτρεπτικά. Αν για παράδειγμα κάποιος έχει ταξιδέψει από την Κίνα ξοδεύοντας χιλιάδες ευρώ για να δει το ηλιοβασίλεμα στην Οία, μια επιβάρυνση της τάξης των €2, 3 ή και 10 αποκλείεται να τον αποτρέψει.
Όπως βέβαια τονίζει ο κ. Τσάρτας στο inside story, η διαχείριση των τουριστικών μαζών μόνο εύκολη υπόθεση δεν είναι. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση, τόσο της κεντρικής κυβέρνησης όσο και των τοπικών αρχών, καθώς όπως μας λέει η διαδικασία περιορισμών των τουριστικών ροών συχνά καταλήγει σε αντιδράσεις, λόγω της αλλαγής του τρόπου λειτουργίας τιυ προορισμού. Στην περίπτωση της Σαντορίνης, πάντως, θεωρεί ότι ο τρόπος που διαχέεται το τουριστικό πλήθος κατά τη διάρκεια του έτους δείχνει ότι η διαδικασία μπορεί να έχει θετική έκβαση για τον προορισμό. «Το γεγονός ότι η σεζόν έχει επιμηκυνθεί σε διάστημα 8 ή και 11 μηνών, δείχνει ότι αν “σπάσουμε” τους επισκέπτες χωρικά και χρονικά, το εγχείρημα θα επιτύχει». Αντίστοιχα σχέδια εφαρμόζει ήδη η ΒαρκελώνηBarcelona Strategic Tourism Plan for 2020 Strategic Diagnosis, με στόχο τη διάχυση τουριστών εκτός των δημοφιλών σημείων ενδιαφέροντος. Στη Νέα Υόρκη εδώ και χρόνια αξιοποιούνται ειδικά εργαλεία μάρκετινγκ για να κατευθυνθούν επισκέπτες «πέρα από το Μανχάταν και το Άγαλμα της Ελευθερίας», ενώ οι προσπάθειες επιμήκυνσης της σεζόν συνεχίζονται με ειδικές ενέργειες και φεστιβάλ που απευθύνονται σε τουρίστες εναλλακτικού προφίλ (γαστρονομία, θέατρο, μουσική, λογοτεχνία, σπορ κ.ά.).
Φαίνεται ότι εσχάτως και η Ελλάδα, μετά από πολυετή καθυστέρηση, ανακαλύπτει την προφανή αναγκαιότητα επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου. Όπως δήλωσε πρόσφατα στέλεχος του ΕΟΤ στην στον TelegraphIs Greece on the brink of an overtourism crisis? | The Telegraph, «το 2017, η αύξηση έφτασε 27% στους ανοιξιάτικους μήνες και το 33% στους φθινοπωρινούς μήνες».
Ειδικά για την περίπτωση της Σαντορίνης, ο κ. Τσάρτας επισημαίνει την ανάγκη αυστηροποίησης του πλαισίου λειτουργίας της κρουαζιέρας και τον έλεγχο αφίξεων κρουαζιερόπλοιων. Υπενθυμίζεται ότι στη Βενετία, η θεαματική αύξηση των ελλιμενισμών μεγάλων πλοίων επέτεινε το πρόβλημα στον μέγιστο βαθμό.

Στο Ντουμπρόβνικ, πάντως, δεν σκοπεύουν να ανακόψουν τα τουριστικά κύματα. Αναζητούν απλώς πιο ευρηματικούς τρόπους να τα ελέγξουν. Σύντομα, μάλιστα, θα λανσάρουν και μια εφαρμογή για κινητά, μέσω της οποίας οι τουρίστες θα ειδοποιούνται για να αλλάξουν τα σχέδιά τους και να επισκεφθούν κάποια άλλη στιγμή τα στενά της πόλης. Επίσης, θα εφαρμοστεί πιλοτικά μια πλατφόρμα διαμοιρασμού οχημάτων (car sharing) για όσους κινούνται στα περίχωρα και τα κοντινά αξιοθέατα ώστε να μειωθεί το μποτιλιάρισμα που παρατηρείται κυρίως τους θερινούς μήνες.
Όσον αφορά τους φόβους που εκφράζουν αναλυτές ότι η προσπάθεια περιορισμού του φαινομένου του υπερτουρισμού ενδέχεται να λειτουργήσει σε αντίθετη κατεύθυνση και να αποκλείσει μόνο μεσαία και κατώτερα οικονομικά στρώματα, ο καθηγητής μας απαντάει ότι δεν υπάρχει φόβος να γίνουν οι ελληνικοί προορισμοί “ελίτ”. «Η αγορά τμηματοποιεί το προϊόν», σημειώνει ο κ. Τσάρτας. «Αν επιδιώξει να διατηρήσει αποκλειστικά υψηλού οικονομικού επιπέδου τουρίστες, υπάρχει ο κίνδυνος να τους χάσει εντελώς». Όσον αφορά το «σπάσιμο της εποχικότητας» επισημαίνει ότι συνδέεται με αλλαγή του τύπου των τουριστών. «Όσοι ταξιδεύουν εκτός σεζόν, είναι συχνά τουρίστες διαφορετικών τύπων, π.χ. γαστρονομικού, οινικού, περιπατητικού, αθλητικού, κ.ά.».
Αναφερόμενος, τέλος, στις συνέπειες της οικονομίας του διαμοιρασμού και ειδικότερα πλατφορμών όπως το Airbnb, o κ. Τσάρτας μας είπε ότι τα συμπεράσματα δεν είναι μονοσήμαντα. «Το θετικό είναι ότι αυξάνεται χωρικά το προσφερόμενο τουριστικό προϊόν, καθώς εμπλέκονται στο τουριστικό παιχνίδι νέες περιοχές, και με αυτό τον τρόπο υπάρχει διασπορά της τουριστικής κίνησης στον χώρο», σημειώνει ο καθηγητής. Αναφέρεται βέβαια και στις αρνητικές πτυχές του Airbnb και των συναφών εταιρειών, καθώς όπως μας λέει οι εμπλεκόμενοι επιχειρηματίες δεν συμμετέχουν ενεργά στο τουριστικό γίγνεσθαι σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς επαγγελματίες του κλάδου, ενώ συχνά δεν φορολογούνται αντιστοίχως. Συμπερασματικά, ο κ. Τσάρτας θεωρεί ότι «είναι επαινετή η προσπάθεια διαχείρισης του Airbnb, αλλά ανεκδοτολογική η απόπειρα απαγόρευσής του».



Γιάννης Γορανίτης
Γράφει για τεχνολογία, επιστήμη και ψηφιακή κουλτούρα σε περιοδικά, εφημερίδες και websites. Σπούδασε στο τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ του ΕΚΠΑ και πρόσφατα ξεκίνησε ένα εντελώς άσχετο μεταπτυχιακό. Η συλλογή διηγημάτων «24» (Εκδόσεις Πατάκη) είναι το πρώτο του βιβλίο.

Τρίτη 19 Σεπτεμβρίου 2017

Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου 2017

82η ΔΕΘ 2017 ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

 

82η  ΔΕΘ  2017  ΜΟΧΛΟΣ  ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ  ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ 
ΥΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΒΛΕΨΗ ΤΟΥ ΥΦΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ 
( ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΘΡΑΚΗΣ) 
ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ  ΜΑΡΙΑ  ΚΟΛΛΙΑ- ΤΣΑΡΟΥΧΑ 
ΤΙΜΩΜΕΝΗ  ΧΩΡΑ   ΚΙΝΑ 

Η 82η ΔΕΘ ( Διεθνής ΄Εκθεση Θεσσαλονίκης) άνοιξε τις πύλες της σε ένα ιδιαίτερο κλίμα . Με πολύ ενδιαφέρον οι αναφορές της Διοίκησης της ΔΕΘ και η ομιλία της Υφυπουργού Εσωτερικών (Μακεδονίας – Θράκης)  κας Μαρίας Κόλλια – Τσαρουχά στην  συνέντευξη τύπου  σε  μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων. 
Η Υφυπουργός  κα. Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά έδωσε με την ομιλία της το σύγχρονο και ανανεωμένο πρόσωπο της 82ης ΔΕΘ  που όπως επεσήμανε  η τιμώμενη  χώρα  η ΚΙΝΑ  έφερε το μήνυμα ευημερίας , ανάπτυξης  και ελπίδας για την Ελλάδα. 

Υφυπουργός Μαρία Κόλλια-Τσαρουχά, Τάσσος Τζήμας , Gao Wenqi  political counselor της Πρεσβείας της ΚΙΝΑΣ στην Ελλάδα 


Η Υφυπουργός με λιτό και περιεκτικό λόγο και με  την ιδιότητα της  ευθύνης του Υπουργείου Εσωτερικών (Μακεδονίας –Θράκης) για την ΔΕΘ  είπε για την αναγκαιότητα συλλογικής συνεργασίας  όλων με στόχο την συνεχή  ανέλιξη  της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. Η παρουσία της ΚΙΝΑΣ  ως τιμώμενη χώρα θα ανοίξει νέους δρόμους ανάδειξης της Βόρειας Ελλάδος ως κομβικό σημείο  ανάπτυξης  του εμπορίου και της Βιομηχανίας της Ελλάδος. 
Η ΔΕΘ ένας  καθρέπτης της κοινωνίας μας σε πολλά επίπεδα θα δώσει κύρος και στήριξη για τον τόπο. 
Ο πολιτικός εκπρόσωπος  (politicalcounsellor ) της Κινεζικής Πρεσβείας στην Ελλάδα κος Gao Wenqiσημείωσε το άνοιγμα του νέου δρόμου του Μεταξιού που οδηγεί στην Θεσσαλονίκη. Η  Βόρειος Ελλάς είπε έχει το πλεονέκτημα της συνεργασίας με  ΚΙΝΑ  σε εμπορικό και πολιτισμικό  ενδιαφέρον. 

Περίπτερο  ΚΙΝΑΣ στην 82η ΔΕΘ 2017     φωτογράφισε η Μαγδαληνή Πούγγουρα 

Στα εγκαίνια της  82ης ΔΕΘ  στο  Βελλίδειο  η ομιλία της Υφυπουργού κας. Μαρίας Κόλλιας – Τσαρουχά  μέσα από συμπύκνωμα  λόγου έδωσε την χρησιμότητα της πολλαπλής αξίας της ΔΕΘ . Ο αριθμός συμμετοχής  1500 εκθετών, με την παρουσία των Κινέζων επιχειρηματιών  σε μεγάλο αριθμό , πάνω από 150 σε αριθμό δημιουργούν  νέο κλίμα ανάπτυξης και συνεργασιών. 
Οι υποδομές που ολοκληρώνονται είπε για την στήριξη πρωτογενούς παραγωγής και μεταποίησης και  την υποστήριξη καινοτόμων δράσεων όπως και το υψηλό επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού  μπορούν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της χώρας. 
Η ΔΕΘ είναι ο μοχλός για την ανάπτυξη και αξιοποίηση της  όλης της βιομηχανίας της  Ελλάδας. 
Δεξιά Βούλα Παπατσιφλικιώτη Υφυπουργός Μαρία Κόλλια Τσαρουχά Μάγδα Μυστικού-Καραγιαννιώτου 
   
Η Υφυπουργός  έκανε  αναφορά επίσης στον πατριωτισμό ευθύνης για όλους τους Έλληνες  από τον  Έβρο έως την Γαύδο για το κοινό καλό  του τόπου 

~~~~~~~~~~~~
Αρθρογράφησαν 
Η  Μάγδα Μυστικού,  Δημοσιογράφος  και εκπρόσωπος  ΕΔΣΤΕ   www.magdamystik@hotmail.com                                                

Η  Βούλα Παπατσιφλικιώτη,  Δημοσιογράφος  ΕΔΣΤΕ 
FVoula Papatsiflikioti